Մեղրիի զորամասերից մեկում տեղի ունեցածը հանրային մեծ հնչեղություն է ստացել, եւ դա միանգամայն հասկանալի է․ մեր հասարակությունը շատ զգայուն է այն ամենի նկատմամբ, ինչը կապված է բանակի հետ։ Հասկանալի է, որ այդ միջադեպը պիտի ամենայն մանրամասնությամբ ուսումնասիրվի, մեղավորները բացահայտվեն ու պատժվեն, զինված ուժերի հրամանատարությունն էլ համապատասխան եզրակացություններ անի ու կանխարգելիչ միջոցառումներ ձեռնարկի։ Բայց մինչ այդ՝ մի ուշագրավ հանգամանք։
Այդ իրադարձությունների մասին հաղորդած լրատվամիջոցների մեծ մասը հարկ է համարել հատուկ շեշտել, որ զորամասը լքած զինվորները գոռգոռացել են «գըմփ-գըմփ-հու» եւ հրաժարվել են սափրվել՝ այն պատճառաբանությամբ, թե վարչապետը նույնպես չի սափրվում։ Այսինքն՝ փորձ է արվում հասարակական գիտակցության մեջ արմատավորել այն միտքը, թե «ահա խնդրեմ, հեղափոխությունը հասավ բանակ, եւ արդյունքներն աղետալի են» (այսինքն՝ կատարվածի պատճառը հեղափոխությունն է)։ Իրականում խնդիրը հենց այն է, որ շատ դեպքերում հեղափոխությունը դեռ չի հասել զորամասեր։ Հակառակ դեպքում հասկանալի կլիներ, որ եթե, ասենք, Երեւանում թիկնապահական կորտեժներով շրջող արտոնյալներ չկան, հարկերից խուսափող արտոնյալներ չկան եւ այլն, ուրեմն զորամասերում էլ պիտի արտոնյալ զինվորներ չլինեն։
Հիմա՝ բուն իրադարձությունների մասին։ Փաստորեն երկար ժամանակ զորամասերից մեկում մի խումբ զինվորներ արտոնյալ պայմաններում են եղել, «չաստ նայող» է եղել, որն ինչ ուզել՝ արել է, առանձին սենյակ է ունեցել, քրեական բարքեր է արմատավորել, զինվորներին նվաստացրել է եւ այլն, ու սպայակազմը չի կարողացել դրա դեմն առնել։ Իսկ երբ դանակը ոսկորին է հասել, ու սպաները փորձել են կարգուկանոն հաստատել՝ պարզվել է, որ զինվորներն իրենց պարզապես չեն ենթարկվում։ Ընդ որում՝ պատճառն ամենեւին էլ այն չէ, որ այդ զինվորները «դժվար դաստիարակվող» են, «կարգուկանոնին չեն ենթարկվում» եւ այդպես շարունակ։ Ինչ-որ «յախշիի» հրամաններին լավ էլ ենթարկվել են։ Պատճառները պետք է այլ տեղ փնտրել, ընդ որում՝ դրանք կարող են մի քանիսը լինել։ Օրինակ՝ այն, որ հաճախ սպայակազմին այնքան էլ ձեռնտու չէ բացառապես զինվորական կանոնագրքով առաջնորդվելը, որովհետեւ դրա փոխարեն կարելի է ծնողների որոշակի վերաբերմունքի դիմաց զինվորներից ոմանց արտոնություններ տալ՝ ազատել մարտական հերթապահությունից, թույլ տալ սմարթֆոններ ունենալ, հագնել՝ ինչ ուզում են եւ այլն։ Որոշ դեպքերում սա ավագ սպայակազմի համար լուրջ «կողմնակի եկամուտ» է, եւ չարժե պատրանքների գիրկն ընկնել՝ ենթադրելով, որ նման երեւույթներն իսպառ վերացել են։ Մեկ այլ պատճառ կարող է լինել այն, որ բանակում իրավապաշտպանների ակտիվ գործունեությունը «թեւեր է տվել» զինվորներին՝ ամեն չնչին առիթի դեպքում նրանք սպառնում են բողոքել, սպայակազմն էլ՝ ավելորդ գլխացավանքից խուսափելու համար, պարզապես «գլուխ չի դնում» կարգազանց զինվորների հետ։ Էլ չենք խոսում այն մասին, որ շատ դեպքերում քրեական բարքերն ու «չաստ նայողների» ինստիտուտը կարող են թեթեւացնել սպաների գործը՝ զինվորներն իրենք «կարգուկանոն կհաստատեն» (նույն մեխանիզմն է գործում նաեւ քրեակատարողական հիմնարկներում)։
Ամեն դեպքում՝ Ագարակի զորամասում տեղի ունեցածն ընդամենը մի քանի խուլիգանների կազմակերպած բունտ չէ, ոչ էլ՝ զանգվածային դասալքություն (զուտ իրավական տեսանկյունից՝ զորամասն ինքնակամ լքելը հենց դասալքություն է համարվում)։ Քրեական բարքերի արմատավորումը մեր բանակին թիկունքից հասցված ծանրագույն հարված է։ Պետք է անկեղծ լինել՝ շատերն այսօր էլ խուսափում են բանակում ծառայելուց ոչ թե այն պատճառով, որ վախենում են դժվարություններից կամ թշնամու գնդակից, այլ որովհետեւ չեն ցանկանում երկու տարի անցկացնել քրեական միջավայրում, որտեղ ինչ-որ «յախշի» կարող է իրպեսների ոհմակով նվաստացնել ցանկացած նորմալ մարդու։ Այսինքն՝ մեծ հաշվով, սա պետական անվտանգության խնդիր է։ Չի կարող մարտունակ լինել այն բանակը, որտեղ իշխում են քրեական բարքերը, եւ որտեղ առաջին իսկ մարտական գործողությունների ժամանակ զինվորներն ամենայն հավանականությամբ առաջին հերթին հենց այդ «յախշիներին» են թիկունքից խփելու։
Այնպես որ՝ բանակի հրամանատարությունը պիտի վճռականորեն արմատախիլ անի այս ամենը ու խստագույնս պատժի ե՛ւ կարգազանց զինվորներին, ե՛ւ սպաներին։ Եթե անգամ մի քանի տասնյակ հոգի բողոքի ակցիաներ կազմակերպեն։
Աղբյուրը` http://www.armtimes.com/hy/article/157742
