
ԱՄՆ նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփի վերջին այցը Միջին Արևելք, հատկապես՝ տարածաշրջանում ամենախոշոր ամերիկյան ռազմաբազա, տեղի ունեցավ Գազայում բռնությունների նոր ալիքի ֆոնին՝ վերստին ուշադրության կենտրոն բերելով ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությունը և տարածաշրջանային դաշնակիցների հետ հարաբերությունները։
Թրամփը սկսեց իր շրջագայությունը ԱՄՆ գլխավոր ռազմակայանից, ընդգծելով տարածաշրջանում ամերիկյան ներկայության կարևորությունը։ Այցի ժամանակ Գազայի հատվածում վերսկսվել էին իսրայելական օդային հարվածները՝ այն բանից հետո, երբ ձախողվեց հրադադարի պայմանավորվածությունը՝ Համասի պահվող պատանդների ազատման շուրջ առաջացած վեճերի պատճառով։
Սաուդյան Արաբիայում Թրամփը հանդիպեց Սիրիայի ժամանակավոր նախագահ Ահմեդ ալ-Շարաայի հետ։ Այդ հանդիպման ընթացքում Թրամփը հայտարարեց ԱՄՆ-ի՝ Սիրիայի նկատմամբ կիրառվող պատժամիջոցների վերացման և Սիրիա-Իսրայել հարաբերությունների կարգավորման անհրաժեշտության մասին։ Այցի հաջորդ կանգառը Քաթարում էր, որտեղ Թրամփը կնքեց 1.2 տրիլիոն դոլարի առևտրային պայմանագիր՝ ներառյալ ավիատիեզերական ոլորտի գնումներ։
Սակայն Թրամփի հայտարարությունները քննադատության ալիք բարձրացրին։ Նա առաջարկել էր «վերցնել» Գազայի հատվածը, վերափոխել այն «Միջին Արևելքի Ռիվիերայի»՝ բնակչության վերաբնակեցմամբ։ Այս գաղափարն արժանացավ լայն միջազգային դատապարտման՝ իրավունքի խախտում և պաղեստինցիների իրավունքների անտեսում որակմամբ։
Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն, ներքաղաքական ճնշումների ներքո, գրեթե չի արձագանքել Թրամփի առաջարկներին, ինչը վկայում է ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականության հնարավոր վերարժևորման մասին՝ ուղղված դեպի Սիրիան և Ծոցի երկրները։ Այս քայլերը կարող են փոխել տարածաշրջանային ուժերի հավասարակշռությունը։
Թրամփի առաջարկները քննադատվել են ՄԱԿ-ի և մարդու իրավունքների կազմակերպությունների կողմից՝ որպես էթնիկ զտումների հնարավոր դրսևորում։ Հորդանանը և Եգիպտոսը արդեն մերժել են պաղեստինցիների վերաբնակեցման գաղափարը՝ շեշտելով հիմնախնդրի արդար և կայուն լուծման անհրաժեշտությունը։
Թրամփի այցը ընդգծեց ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության շոշափելի փոփոխությունը՝ տնտեսական շահերը դնելով առաջնային՝ դիվանագիտական նախաձեռնությունների կողքին։ Գազայում իրավիճակը շարունակում է մնալ պայթյունավտանգ, մինչ աշխարհը հետևում է՝ արդյոք Թրամփի գործողությունները կտան արդյոք կայունություն, թե նոր ճգնաժամի սկիզբ կդառնան։