Հայաստանի ներքաղաքական կյանքում գոյություն ունի մի կարևոր, սակայն մոռացված ճշմարտություն. բոլոր հակամարտությունները, որոնք առաջին հայացքից իրական են թվում, իրականում այդպիսին չեն։ Որոշ «հակասություններ» ավելի շուտ մոլորության մեջ են գցում հասարակական գիտակցությունը, քան վերափոխում համակարգը։ Այդպիսի կեղծ հակամարտություններից ամենաբացահայտը, ըստ փորձագետ Ստեփա Սաֆարյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի միջև վաղուց կազմակերպված «հակամարտությունն» է։
Սաֆարյանի՝ սոցիալական ցանցում կատարած գրառումն արժանի է ոչ միայն ուշադրության, այլև խորքային վերլուծության։ Նրա հրապարակումը չէր հնչում որպես հերթական գնահատական կամ անձնական վիրավորանք։ Դա քաղաքական մեխանիզմի՝ համակարգի անողոք բացահայտումն էր, որի հետևանքները զգացվում են արդեն մի քանի սերունդ։
Քոչարյան-Սարգսյան. պատմություն առանց իրական հակասությունների
Ռոբերտ Քոչարյանն ու Սերժ Սարգսյանը իրենց քաղաքական գործունեությունը սկսել են Արցախյան շարժման տարիներին։ Նրանք սերտորեն համագործակցել են թե՛ Արցախում, թե՛ Հայաստանում՝ միասին ձևավորելով հետխորհրդային պետականության հիմնական հիմքը։ Քոչարյանի նախագահության ընթացքում Սերժ Սարգսյանը դարձավ պաշտպանության նախարար, ապա՝ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար և վերջապես՝ վարչապետ։
Ի՞նչու է հասարակությունը շարունակում հավատալ այս հակամարտությանը
Մոլորեցնող մեդիաներ, խորապես արմատավորված հեղինակային ընկալումներ, նոր առաջնորդների բացակայություն և հիշողության մենաշնորհ։ Սրանք հիմնական գործոններն են, որոնք այսօր էլ թույլ են տալիս Քոչարյան-Սարգսյան «երկվորյակներին» դիրքավորվել որպես «տարբեր» բևեռներ։
Բացի այդ, հակամարտության «բեմադրումը» ծառայում է՝
- կուտակված դժգոհությունը ցրելու նպատակին,
- հին համակարգում պլյուրալիզմի իմիտացիա ցուցադրելու,
- քաղաքական դաշտը փակ պահելու նոր գաղափարների համար։
Վտանգները և հետևանքները
- Քաղաքացիական գիտակցության մոլորեցում։ Երբ մարդիկ հավատում են կեղծ հակասություններին, նրանք կորցնում են իրական պատասխանատվությունը տարբերակելու կարողությունը։
- Հասարակական վերարտադրության ցիկլ։ Նույն քաղաքական թիմերը կարող են կրկին ու կրկին վերադառնալ՝ նոր փաթեթավորմամբ, բայց նույն համակարգով։
- Նոր քաղաքական մշակույթի ձախողում։ Իրական հակադրությունը խեղդվում է մի բեմի վրա, որտեղ հակամարտությունը իմիտացիոն է, ոչ թե բովանդակային։
Ի՞նչ անել. գործնական առաջարկներ
- Մի՛ հիմնեք ձեր կարծիքները միայն քաղաքական գնահատականների վրա, այլ ուսումնասիրեք փաստերը։
- Պահանջե՛ք հրապարակային դիրքորոշում ոչ միայն ներքաղաքական հարցերի, այլև պատմական իրադարձությունների վերաբերյալ։
- Մերժե՛ք համակարգային վերարտադրության ենթակառուցվածքները՝ անկախ անձանցից։
- Խրախուսե՛ք նոր ուժերի հայտնվելը քաղաքական դաշտում՝ հիմնված գաղափարախոսության, այլ ոչ թե անհատական պատկերացումների վրա։
Եզրակացություն
Քոչարյան-Սարգսյան «հակամարտությունը» հայաստանյան քաղաքականության մեջ ավելի շուտ օպերատիվ քայլ է, քան իրական դիմակայություն։ Դա հետխորհրդային համակարգի ինքնապաշտպանական մեխանիզմ է, որը գործում է այնքան ժամանակ, քանի դեռ հասարակությունը չի պահանջում համակարգային թափանցիկություն և հաշվետվողականություն։
Այն պահից սկսած, երբ հրաժարվենք այս հակամարտությունը դիտարկել որպես քաղաքական իրականություն, կսկսենք ձևավորել նոր քաղաքական մշակույթ՝ հիմնված բովանդակության, այլ ոչ թե անհատների վրա։
